W poniedziałek 27 stycznia przypada kolejna rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz. 

Na początku obóz koncentacyjny mieścił sie tylko w Oświęcimiu (Auschwitz) i tam, na początku jego istnienia, w 1942 r. największą grupą więźniów byli Polacy. Później Niemcy obóz koncentracyjny rozbudowali o Auschwitz II w Brzezince (Birkenau), gdzie w większości kierowani byli sami Żydzi i o Auschwitz III w Monowicach (Monowitz). Łacznie w tych trzech miejscach życie straciło około 1,5 milionów mężczyzn, kobiet i dzieci, zamordowanych przez Niemców. Nie gineli tam tylko Żydzi, ale ludzie różniej nacji i narodowości.

Teraz to czas by pamiętać, także o tych ze Zręcina, którzy zginęli lub przebywali w niemieckim obozie zagłady w Oświecimiu, dzisiaj jest czas by przypomnieć innych naszych mieszkańcow, którzy zginęli w innych niemieckich obozach koncentracyjnych.

Dla chrześcijan zapalam znicz, a Żydom kładę kamień, który jest jakby odpowiednikiem naszego znicza, i to światło i ten kamień mówią wszystkim, że pamiętamy, także o zręcińskich ofiarach niemieckich zbrodniarzy w Oświęcimiu oraz zamordowanych w innych niemieckich obozach zagłady.  Oto nazwiska zręcinian, które znamy:

1. Jasłowski Tadeusz – syn Antoniego z ulicy Długiej (wyjechali ze Zręcina)  - ukończył Konserwatorium Muzyczne we Lwowie. Śpiewał w najsłynniejszym wtedy w Polsce chórze „DANA”, między innymi z Mieczysławem Foggiem. Aresztowany przez Gestapo został wywieziony do Oświęcimia, i tam w 1941 roku zamordowany.

Na zdjęciu Tadeusz Jasłowski drugi z prawej (1939 r.)

Kadr z filmu "Dodek na Froncie" Michała Waszyńskiego (1936): T. Bogdanowicz (1), A. Wysocki (2), Tadeusz Jasłowski (3) i M. Fogg (4).

Ja tu rządzę Mieczysława Krawicza (1939): M. Ziołowski, Tadeusz  Jasłowski (w koszuli w paski), T. Bogdanowicz i A. Wysocki. W środku Józef Orwid.

2. Kowalski Bronisław (ul. Przylaski)  - zatrzymany przez Gestapo za posiadanie broni myśliwskiej i zamordowany w Oświęcimiu.

3. Kowalski Franciszek (ul. Przylaski) – zatrzymany przrez Gestapo za posiadanie broni myśliwskiej i zamordowany w Oświęcimiu.

4. Pęcak Jan (ul. Kamieniecka) - zamordowany w Oświęcimiu.

5. Tkaczyk Stanisław -wyniósł z pracy część umundurowania lub broni, którą to przyniósł do domu. Aresztowany przez  Gestapo został odesłany do obozu w Oświęcimiu, gdzie zginął.

6. Trybus Stanisław (ul. Łukasiewicza) - podczas próby ucieczki został schwytany na dworcu PKP w Jaśle i odesłany do obozu w Oświęcimiu, gdzie zginął.

7. Zuzak Józef (ul. Kuźnicza) – zatrzymany przez Niemców gdy wracał z ulotkami. Przewieziony do Oświęcimia, gdzie jak wynika z dokumentów przesłanych przez stronę niemiecką, zmarł w obozie na tyfus.

W innych obozach zginęli:

8. Ciołkosz Kasper (ul. Łukasiewicza) -  Gross - Rosen –   zamordowany w 1942 roku.

9. Szefler  „ Myrgulec”  ojciec (ul. Łukasiewicza)

10. Szefler Ryfcia - (ul. Łukasiewicza) - córka

11. Szefler Salcia - (ul. Łukasiewicza) - córka

12. Szefler Surka - (ul. Łukasiewicza) - córka

13. Szefler Szlamek - (ul. Łukasiewicza) - syn

W 1942 roku zostali zabrani z domu przez Niemców do krośnieńskiego Getta. Po jego likwidacji  przewiezieni do obozu zagłady w Bełżcu, gdzie ojciec w czwórką dzieci zostali zamordowani.

14. Janas Jan (ul. Szkolna) - Majdanek - zamordowany

Oni przeżyli:

Tadeusz Guzik (ul. Karpacka) w drodze powrotnej z Krakowa z handlu żywnością, zostaje zatrzymany przez Niemców i wysłany do obozu w głąb III Rzeszy. Przezył obóz i w 1945 roku powrócił do Zręcina.

Misiak Władysław -  stolarz (ul. Konopnickiej). Został schwytany na terenie Zręcina i przewieziony do obozu koncentracyjnego na terenie Niemiec. Przeżył obóz i po wyzwoleniu powrócił do Polski zamieszkał pod Wrocławiem.

Kazimierz Ciołkosz (ul. Łukasiewicza)- uciekł z transportu zmierzającego do obozu w Oświęcimiu.

Na oficjalnej stronie "MIEJSCE PAMIĘCI I MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU  BYŁY NIEMIECKI NAZISTOWSKI OBÓZ KONCENTRACYJNY I ZAGŁADY" w jednjej z zakładek znajdziemy ciekawą infiormację o fundacji, której celem jest:

"stworzenie i operowanie Funduszem Wieczystym służącym finansowaniu prac konserwatorskich i zachowaniu wszystkich autentycznych pozostałości po byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz.

(...) Pomóż nam zachować autentyzm Auschwitz-Birkenau. Pomóż nam ostrzegać człowieka przed nim samym. Nie pozwól, by historia zamilkła. Uratuj pamięć"  pisze

"dr Piotr M.A. Cywiński
Prezes Fundacji Auschwitz-Birkenau"

Możemy tam również przeczytać (dane z 25 stycznia 2020 r.), które z państw dają najwięcej pieniędzy, bo zależy im na tym miejscu pamięci (bez komentarza).

• Republika Federalna Niemiec – 60 mln €

  Podwojenie niemieckiego wsparcia dla obchodzącej 10-lecie istnienia Fundacji Auschwitz-Birkenau – z 60 do 120 milionów euro – ogłosiła podczas wizyty w Miejscu Pamięci Auschwitz kanclerz Niemiec Angela Merkel 6 grudnia 2019 r.
  

• USA – 15 mln $ 

• Rzeczpospolita Polska – 10 mln € 

• Republika Francuska – 5 mln €

• Republika Austrii – 4 mln € 

• Wielka Brytania – 2,1 mln £

• Republika Włoska – 1 mln € 

• Konfederacja Szwajcarska – 1 mln € 

• Państwo Izrael – 1 mln $

• Federacja Rosyjska – 1 mln $"

Jurek Szczur