Wszystkim nauczycielom, składamy serdeczne życzenia z okazji ich święta.

W takim dniu jak ten warto przypomnieć sobie jednego z najbardziej znanych nauczycieli, który pochodził ze Zręcina i w zręcińskiej Szkole Ludowej pobierał pierwsze nauki. Kajetan Trybus, bo o nim mowa, jest patronem szkoły w Wojaszówce. Jest to o tyle miłe, że o taką nazwę dla tej placówki wystąpili sami mieszkańcy, którzy tak mówią o naszym rodaku:

 (…) Ukochał dzieci i ludzi, oddając za nich życie, tak napisze we wspomnieniach o byłym nauczycielu i kierowniku Publicznej Szkoły Powszechnej w Wojaszówce Kajetanie Trybusie, jego uczeń Zdzisław Dzija z Wojkówki. Swoim życiem i pracą Kajetan Trybus zaskarbił sobie i pozostał na trwałe w sercach miejscowych ludzi. (…)

Wrósł w tę wioskę, w niej pracował i działał społecznie. Wielu mieszkańców Wojaszówki i okolicznych miejscowości jest mu bezgranicznie wdzięczna, że wyprowadził ich na światłych i porządnych ludzi. Dla nich się poświęcił i za nich też oddał to co jest najcenniejsze, czyli życie. Był to człowiek dużej wiedzy, opanowany, sprawiedliwy, jednym słowem dobry wychowawca w całej mojej edukacji i w innych szkołach nie spotkałem tak zaangażowanego nauczyciela w wychowanie młodzieży. Nigdy na ucznia nie podniósł ręki ani głosu .. tyle uczeń Kajetana Trybusa (…)

(..)Kajetan Trybus, długoletni nauczycieli społecznik urodził się 30 lipca 1886 roku w Zręcinie, Od 1912 roku został kierownikiem Szkoły Powszechnej w Wojaszówce i pełnił ją do chwili aresztowania przez władze niemieckie.

W okresie międzywojennym dał się poznać jako wybitny pedagog i oddany społecznik. W swojej pracy pedagogicznej najwięcej starania poświęcił zdolnym dzieciom, kierując ich do szkół średnich. Nie zapominał jednako tych mniej zdolnych, prowadząc z nimi pracę pozaszkolną. Warto w tym miejscu przytoczyć słowa wspomnień, wspomnianego już wcześniej ucznia Zdzisława Dziji: Uczył nas wszystkich przedmiotów wynikających z programu nauczania.

Wśród uczniów i młodzieży pozaszkolnej roztaczał szeroką działalność w wychowaniu patriotycznym. Organizował liczne wycieczki krajoznawcze i spotkania z przedstawicielami oświaty i nauki. Zaprzyjaźniony z rodziną poetki prostych ludzi Marią Konopnicką, mieszkającą w pobliskim Żarnowcu, zorganizował spotkanie z młodzieżą i społeczeństwem Wojaszówki z córką poetki. Dbał usilnie, ażeby młodzież wiejska kształciła się dalej na wyższych studiach i dlatego w tym zakresie było tak dużo wykształconych w Wojaszówce. To za jego przyczyną z tej miejscowości wyszło wielu lekarzy, duchownych, pedagogów, prawników, wojskowych i naukowców. Szkoła miała też wielki wpływ na okoliczne wioski i brała aktywny udział w wielu uroczystościach rocznicowych, patriotycznych, religijnych i towarzyskich, a prawie zawsze był tam kierownik Kajetan Trybus.

Był także zamiłowanym pszczelarzem, i w swojej pasiece przeprowadzał kursy pszczelarskie. Lekcje przyrody prowadził w terenie, w pasiece, gdzie żona Katarzyna wraz z gosposią częstowała kromką chleba z miodem. Przy domach zakładał poletka i przydomowe sady, które kontrolował czy dobrze zrobione jest np. szczepienie drzew owocowych. Prowadził także różne kursy dla młodzieży między innymi kroju i szycia. Był również opiekunem miejscowego koła Związku Strzeleckiego, realizującego przysposobienie wojskowe. Był więc nie tylko nauczycielem, ale także wielkim społecznikiem. Reskryptem Wojewody Lwowskiego został powołany przez Starostę powiatowego p. Emiki Rappe na członka Tymczasowej Rady Powiatowej w Krośnie. W czasie spisu ludności w 1931 roku był komisarzem spisowym,. za co w dniu 9 grudnia tegoż samego roku otrzymał odznakę honorową za ofiarną pracę dla Rzeczpospolitej Polskiej.

Doceniona została też jego praca pedagogiczna i wychowawcza. Za długoletnią służbę na tej niwie został uhonorowany w 1938 r. przez kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego medalami brązowym i srebrnym.

W okresie międzywojennym istniało w Wojaszówce Kółko Rolnicze, z protokołów z posiedzeń tej organizacji wynika, że najbardziej  intensywne działania były prowadzone gdy prezesował mu właśnie wielki społecznik, kierownik szkoły p. Kajetan Trybus. Z inicjatywy członków Kółka podjęto na posiedzeniu 11 maja 1931r. i zrealizowano, wzniesienie pomnika Poległym w I wojnie światowej.

W czasie II wojny światowej  niezmordowany Kajetan Trybus z nauczycielkami córką Zofią Tulejową i Kunegundą Grec prowadzą tajne nauczanie na terenie powiatu krośnieńskiego. Był członkiem Tajnej Komisji Oświatowej i uczestniczył w konspiracji w szeregach. Armii Krajowej. Gdy widoki końca wojny były realne w dniu 5 lipca 1944 roku w zabudowaniach domostwa Trybusów odbyła się wielka rewizja. Do dziś nie wiadomo dlaczego?! Po rewizji został aresztowany wraz z najmłodszym synem 17-letnim Eugeniuszem i przewieziono ich do "Bursy" w Jaśle, siedziby gestapo.

W chwili zbliżającego się frontu wszystkich więźniów politycznych wywieziono i rozstrzelano, a między nimi Kajetana i Eugeniusza Trybusów. Miejsce śmierci nie jest pewne. Są różne wersje i przypuszczenia tej tragedii. Tak więc tę tajemnicę zabrał Pan Bóg do nieba. Postać Kajetana Trybusa i jego najbliższej rodziny była również tragiczna. Najstarszy syn ppor. Stanisław był lotnikiem i zginał 5 lipca 1944r.w Trinwell Ketlon w Anglii, pełniąc służbę w Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej. Mąż jedynej córki Zofii ppor. Tadeusz Tuleja z Przybówki, był kierownikiem szkoły we wsi Obłapy w powiecie Kowel na Wołyniu i uczestnikiem kampanii wrześniowej 1939r. Został uwięziony w Kozielsku, a w kwietniu 1940r. zamordowany w Katyniu, syn Eugeniusz został wraz z ojcem rozstrzelany w lipcu 1944r. i spoczywają gdzieś w nieznanej, zbiorowej mogile. Przy życiu pozostała córka Zofia Tulejowa, emerytowana nauczycielka historii i syn Czesław, którzy mieszkają w Wojaszówce, wiosce dla której tyle serca i trudu poświęcił ich ojciec. (…)

Zręcin dziękuje, mieszkańcom, którzy w tak piękny sposób docenili naszego rodaka.

źródło:SP Wojaszówka: